Brezilya: 4 - İtalya: 1 / 21 Mayıs 1970

Efsane Maçlar (No:3)
1970 Dünya Kupası Finali
(21 MAYIS 1970)

Maç Öncesi
1970'de bildiğiniz üzere kupa Meksika'daydı. 9'uncu kez düzenlenen kupa Kuzey Amerika'da düzenlenen ilk Dünya Kupası olmuştu. İki şampiyonluğu bulunan Brezilya üçüncü kez kupayı alırsa, o zaman adı Jules Rimet Kupası olarak anılan bu kupayı müzesinde kalıcı olarak saklamaya hak kazanacaktı. Brezilya elemelerdeki altı maçını kazandıktan sonra, finale gelene kadar da bir altı maç daha kazanmıştı. 1962 ve 66 Dünya Kupaları'ndaki fiziksel mücadelenin ardından, bu kupada futbolseverler Brezilya'nın başı çektiği güzel futbol anlayışıyla kaliteli maçlar izliyordu. İtalya ise grup maçlarında iki beraberlik ve bir galibiyet almasına rağmen lider olarak Uruguay, İsveç ve İsrail'in önünde bir üst tura çıktıktan sonra Meksika (4-1) ve efsane maçta Batı Almanya'yı aştıktan sonra (4-3) finalde Brezilya'nın rakibi olmuştu ve kendinden beklenmeyecek kadar da gollü maçlar oynamıştı.




Maç Anı
Maçı Doğu Alman Federasyonundan Rudi Glökner yönetiyordu ve sertliğe prim vermeyen yapısıyla Brezilya'ya biraz avantaj sağlıyordu açıkçası. Brezilya antrenörü Zagallo'nun işi çok zordu. Gereğinden fazla atak oynamak ve defansı az adamla tutmak zorundaydı. Bir önceki turnuvalarda mücadele ve defans futbolu ön plandaydı ve bu yüzden de Brezilya'nın bu bol forvetli sistemi aslında taktik açıdan çok büyük riskler barındırıyordu.


Brezilya maça kalede Felix, sağ bekte kaptan Carlos Alberto, sol bekte Everaldo, defansın göbeğinde Brito ve Piazza, onların hemen önünde Clodoaldo ve Gerson, onların bir adım önünde ofansif orta saha oyuncusu olarak Rivelino, sağ açıkta Jairzinho, sol açıkta Tostao ve merkezi forvet pozisyonunda Pele ile başlamıştı. 4-2-1-3 şeklinde dizilişe oturtulabilir. İtalya ise kalede Albertosi, sağ bekte Burgnich, sol bekte Facchetti, göbekte Sera ve Rosato, ortasahada De Sisti, Mazzola ve Bertini, sağ açıkta Domenghini, sol açıkta Boninsegna ve merkezi forvette Altın Çocuk Luigi Riva ile Brezilya'nın karşısına dikilmişti.

İlk on-beş dakikada iki takım da birbirlerini tarttılar. Brezilya'da Gerson, İtalya'da ise sağdan yaptığı bindirmelerle etkili olan Domenghini dikkat çekti. 18'inci dakikada Tostao ile gelişen atakta top taça çıktı. Taç atışında sol kanada yaklaşan ve o ana kadar etkili olamayan, dahası birçok topu ezen Rivelino topla buluştu. Top yerde bir kere sekip havalanırken Rivelino yükseklik kazanan topu içeri çevirdi. Burgnich'in üstünden geçen top Pele'nin kafasına geldi ve maç 1-0 oldu. O andan itibaren İtalya oyuna ağırlığını koymaya başladı. Özellikle Riva'ya sağ taraftan Domenghini ve göbekten Mazzola ile taşınan toplar zaman zaman tehlikeli oldu. Brezilyalı defans oyuncusu Brito'nun yapmaya başladığı önemli hataları kaleci Felix kapatsa da, Brito için işler iyi gitmiyordu. İtalya tempoyu yükseltmeye çalışırken, Brezilya ise tempoyu kendi istediği seviyeye düşürmeye çalışıyordu. Dakikalar 37'yi gösterirken geriden çıkmaya çalışan Brezilya'da Brito Clodoaldo'ya aslında makûl sayılabilecek, ama riskli bir pas verdi. Clodoaldo lâkayıt bir şekilde topuk pası yapmayı deneyince araya giren Boninsegna hızlı gelerek Piazza'yı ve daha sonra da kaleciyi geçip boş kaleye golünü yazdı. İlk yarının son dakikalarında iki takım da karşılık ataklar yapmış olsalar da İtalya özellikle Domenghini'nin sağdan bindirmeleri ve şutları, Riva'nın çalımları ile daha etkili oldu. İlk yarıda başka gol çıkmadı. Brezilya adında, en dikkat çeken oyuncu Gerson'du. Hem top kullandı hem mücadele etti. Brezilya'nın dörtlü forvet hattı ise golü atan Pele dahil hayal kırıklığı yarattı. Bekler Carlos Alberto ve Everaldo iyi çalışırken, göbekteki Brito, orta sahadaki Clodoaldo güvensiz bir görüntü çizdiler. İtalya'da ise Domenghini müthiş bindirmeler ve çalışkan oyunuyla devrenin yıldızıydı. Riva ileride iyi top tuttu. Mazzola geriden iyi destek verdi. Bekler Fachetti ve Burgnich fazla geride kalarak klasik İtalyan defans sistemini korudular. Göbekteki Rosato ise sıkça orta sahaya kadar çıkarak bir libero görüntüsü verdi. İlk yarıda İtalya'nın biraz daha iyi ve tempolu olduğunu itiraf etmek yanlış olmaz doğrusu.

İkinci yarıya daha hızlı başlayan taraf Brezilya oldu. İtalyanlar ise geride rakibi karşılayarak, hızlı kontra-ataklar aramaya başladılar. Brezilya adında Gerson gene iyi oyuncu olarak görünüyordu, attığı şutlarla da etkili oluyordu. Rivelino ise canlanmıştı. Yine de 52. dakikada Domenghini'nin sağdan hızlı bir şekilde inip, vurduğu şutu kale direğinin sadece bir karış dışından çıkıyordu. Mazzola da hızlı koşularla defansı delmeye çalışıyordu. Bu dakikadan sonra Brezilya oyuna ağırlığını koymaya başladı. Özellikle Rivelino delici koşularla İtalyan defansını rahatsız etti ve sıkça takımına faul aldırdı. 57. dakika frikikten vurduğu top direkten döndü. Baskısını arttıran Brezilya Gerson ile durumu 2-1'e getirdiğinde dakikalar 66'yı gösteriyordu. Dakikalar 71'i gösterdiğinde ise Gerson'un orta sahadan ortaladığı topu cezasahasının sağ tarafından ortaya indirip Jairzinho ile buluşturan Pele, asisti yapmış oluyordu. Jairzinho geriden gelerek defansı karıştırmış ve topa yakın mesafeden ayak koymuştu: 3-1. Maç iyice hızlamaya başladı. İtalya atağa çıkmaya çalışsa da, Brezilya defansı çabalarını arttırmıştı ayrıca dönen toplar Brezilya'nın tehlikeli ataklarına sebep oluyordu. Bu ataklar kısa sürede İtalya'nın direncini kırdı. İlk yarıda etkili olan Domenghini, Mazzola ve Riva gibi oyuncular bu dakikadan sonra adeta kayboldular. Brezilya Rivelino ve oyuna ısınan Jairzinho ile pozisyonlar kaçırdı, 78'inci dakikada Pele kaleci ile karşı karşıya kaldı ama yararlanamadı. Brezilya defansı da topa iyice önde basmaya başlayınca, maç tek kaleye döndü. 86'ıncı dakikada Clodoaldo güzel hareketlerle orta sahadan topu sol açıkta bekleyen Jairzinho'ya ulaştırmayı başardı. Jairzinho topu Pele'ye gönderdi. Sağdaki boşluğu iyi gören Pele, Carlos Alberto'nun koşu yoluna bıraktı. Topa sert ve düz vuran Carlos Alberto durumu 4-1'e getirdi. Geri kalan dakikalarda Brezilya oyunu kontrol etmeyi becerdi ve bitiş düdüğüyle 1 gol, 2 asiste imza atan Pele sahaya giren taraftarların omuzlardaydı.

Maçın Adamı: Pele
Maç boyunca fazla etkili olamadı Pele. Aslına bakarsanız, ilk yarı gol dışında sahada bile yoktu. 2-1'den sonra oyuna daha fazla hükmetmeye başladı ve arkadaşlarına yardımcı oldu. Zaman zaman geriye gelip top aldı. Yine de birçok pozisyonda pasif kaldığını söylemek gerek. Yalnız ne kadar tehlikeli bir oyuncu olduğunu ve takımı atak yaparsa nasıl katkıda bulunabileceğini yaptığı iki asistle gösterdi. İkisi de "al da at" dercesineydi. Pele böyle bir oyuncu. Turnuva boyunca daha iyi maçlar çıkarsa da, bu maçta yaptıkları takımı ve ülkesi için çok önemliydi.

Yine de maçın en aktif adamlarının Gerson ve Rivelino, İtalya'da ise Domenghini olduğunu söylemek gerek.


Maç Dışı Notlar:
* Pele 3 Dünya Kupası kazanan ilk oyuncu oldu.
* Zagallo, hem oyuncu, hem de antrenör olarak Dünya Kupası kazanan ilk insan oldu.
* Jairzinho turnuvadaki her maçta birer gol atarak 7 golle kupayı tamamladı.
* Brezilya 3 kez Dünya Kupası alan ilk takım oldu.
* Brezilya turnuva boyunca oynadığı 6 maçta 23 gol atıp sadece 2 gol yedi.
* Brezilya elemelerle birlikte oynadığı 12 maçta 42 gol atıp sadece 8 gol yedi.
* İtalya'da Rivera'nın yedek oynaması eleştirildi.
* Azteca Kuzey Amerika'da oynanan ilk Dünya Kupası finaline ev sahipliği yaptı.
* Brezilyalı Rivelino, Pele ve Gerson gibi usta frikikçilerin sayısız frikik kullanmasına rağmen topların hemen hemen hepsini kale direğinin 6-7 metre yukarısına vurması ilginçti.



Brezilya 4 - İtalya: 1
Goller: Pele (dk.18), Boninsegna (dk.37), Gerson (dk. 66), Jairzinho (dk.71), Carlos Alberto (dk. 86)
Stad: Azteca
Seyirci Sayısı: 107,412
Hakem: Rüdi Glöckner

Brezilya:
Felix (7): Kaleci Felix maçta kendine güvenenleri yanıtmadı ve iyi oynadı.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Carlos Alberto (8): Sağ kanadı ileri geri kullandı ve son golü de başarısının armağını olarak aldı.
Everaldo (7): İlk yarıda daha çok ileri çıkmasına rağmen, ikinci yarıda da başarılıydı.
Piazza (7): Maç boyunca hata yapmadı, ilk toplara müdehale etti ve hava toplarında etkiliydi.
Brito (6): İlk yarıda yaptığı iki ciddi hatayla neredeyse gole sebep oluyordu, ama ikinci yarıda
kendi toparlayıp vasat bir maç çıkardı.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Clodoaldo (7): Yaptığı hata sonucunda İtalya'nın golü geldi ve ilk yarı boyunca pasifti. İkinci yarıda toparlandı ve atağa iyi katkıda bulundu.
Gerson (8): Maçın en iyi adamlarından biriydi. Sürekli topu istedi, pas attı, şut vurdu.
Rivelino (8): İlk yarı çok pasif görünmesine rağmen, ikinci yarının başından itibaren çalımları ve paslarıyla etkili oldu. Bir topu direkten döndü.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Jairzinho (7): 2-1'e kadar adeta sahada yoktu ama 2-1'den sonra İtalyan defansını zorlayıp farkın gelmesini sağladı.
Tostao (6): Brezilya adına maçın en vasat oyuncularından biriydi. Beyaz Pele lâkaplı Tostao hata yapmadıysa da, fazla etkili olamadı. Yine de ileride top tutarak arkadaşlarına yardımcı oldu.
Pele (8): Bir gol, iki asist. Pasif oyuna rağmen ayağına geldiği her topu tehlikeye çeviren bir adam. Maçın yıldızı elbette.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Antrenör:
Mario Zagallo (8): Kurduğu sistemin işleyişine müdahalede bulunmayarak akıllılık etti.

*************************************************************************************
İtalya:
Enrico Albertosi (7): Kalesinde dört gol gördü ama yapacağı fazla bir şey yoktu.
Tarcisio Burgnich (7): İtalya defansının en başarılı ismiydi. Sağ kanattan geçit vermedi.
Giacinto Facchetti (5): Carlos Alberto'nun koşularını engelleyemedi, atağa çıkamadı.
Pierluigi Cera (6): Ne yaptığı belli değildi. Gerekli müdaheleleri yapamadı.
Roberto Rosato (6): İyi niyetliydi. Zaman zaman açıldı ve defansta yerinde hareketler yaptı.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Mario Bertini (4): Pasifti. İlk yarıda iyi uzun paslar atmasına rağmen, ikinci yarı sahada yoktu.
Giancarlo De Sisti (3): İtalya'da hiçbir şey yapmayan tek oyuncuydu. Ne savunmada, ne de atakta başarılı olamadı.
Sandro Mazzola (6): Mazzola İtalya orta sahasının etkili olan tek ismiydi. Yine de çalışkan oyunu onu etkili kılmadı. Defansı aşmayı beceremedi.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Angelo Domenghini (8): Sağ açık sürati ve dirençli fiziğiyle özellikle ilk yarıda çok etkili oldu. Gerek şutları, gerekse bindirmeleri ile Everaldo'yu çok zorladı. İtalya adına en iyi adamdı.
Roberto Boninsegna (6): Goldeki fırsatçı hareketleri görülmeye değerdi fakat maçın büyük bir bölümünde pasifti.
Luigi Riva (6): İtalyanların Altın Çocuğu Riva, markaj altında oynadı ve Piazza'ya karşı zorlandı. Top ayağına geldiğinde çaba sarfetti ama golünü atmayı başaramadı.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Antrenör:
Ferruccio Valcareggi (6): İtalyan teknik adam, orta sahadaki oyuncu seçimleriyle maçı veren adam oldu. De Sisti ve Bertini etkisizdi. En azından De Sisti yerine Rivera ile başlayabilirdi. İtalya orta sahada etkili olamayınca, Gerson ve Clodoaldo ikilisi Brezilya'yı sırtlayıp pas trafiğini yönettiler.


Brezilya Oyuncu Değişiklikleri:

• Yok.
  

İtalya Oyuncu Değişiklikleri:

• Mario Bertini-> <-Antonio Juliano (dk.75)
• Roberto Boninsegna-> <-Gianni Rivera (dk.84)

Kırmızı Kartlar: Yok

Sarı Kartlar : Rivelino (Brezilya) / Burgnich (İtalya)

Kaan Kavuşan / Twitter
Gazeteci, futbol yazarı. Pek çok internet sitesinde ve sonrasında Akşam Hafta Sonu Ekleri'nde editörlük yaptı; 3 yıl boyunca futbol, sinema ve müzik üzerine yazılar yazdı. Bu dönemden başlayarak, FourFourTwo Dergisi ve Hayatım Futbol gibi dergilere, çeşitli internet sitelerine katkıda bulunmaya devam etmekte.